Το Χρέος του Έλληνα, του Μεσολογγίτη απέναντι στην Πατρίδα.

του
Μιχάλης Πάτσης, καθηγητής-φιλόλογος         

Η Νεοελληνική Λογοτεχνία του 19^ου αιώνα

 ...........Ο Σολωμός τα μεγάλα έργα του, δεν τα τελείωσε. Είναι οι ονομαζόμενες Συνθέσεις στην έκδοση των Ευρισκομένων από τον Ιάκωβο Πολυλά, τέτοια έργα είναι οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Λάμπρος, ο Κρητικός, ο Πόρφυρας. Είναι τα έργα στα οποία αντιπάλευε μέσα στον ίδιο τον Σολωμό η Ιδέα και η Φαντασία όπως είπε κάποιος άλλος ποιητής για αυτά, και αυτή η αντιπαλότητα μεταξύ τους δεν έδωσε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, γιατί η μεγάλη φαντασία του ποιητή δεν μπορούσε να μετριαστεί από το αρχικό σχέδιο του ποιήματος. Όμως αυτά τα ημιτελή έργα είναι τόσο σημαντικά για τη νεοελληνική λογοτεχνία και από αυτά έχουν βγει πολλά νεότερα έργα.

  Ο Σολωμός αυτό προσπάθησε να δώσει στα έργα του, την ενσάρκωση μια Ιδέας. Και αφού θα ασχοληθούμε εδώ με τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, σε αυτό προσπάθησε να ενσαρκώσει την Ιδέα του Χρέους, μάλιστα σκεφτόταν το ποίημα αυτό να το ονομάσει και Ποίημα του Χρέους. Το Χρέος του Ελληνα, του Μεσολογγίτη απέναντι στην Πατρίδα. Ο θεμελιώδης ρυθμός του ποιήματος ας στηρίζεται στην Ιδέα της εθνικότητας. Όμως αυτή η ανάδειξη της εθνικότητας να μην γίνεται εύκολα κατανοητή από τον αναγνώστη ο οποίος δεν έχει σχέση με τα γράμματα, χρειάζεται ο αναγνώστης να κάνει τις δικές του αναγωγές του τις δικές του σκέψεις και χρειάζεται να μελετήσει τα γράμματα περισσότερο. 

  Στο συγκεκριμένο ποίημα θέλει να εξυψώσει τον άνθρωπο, ο οποίος πολιορκημένος σε μια μικρή άγνωστη ως τότε πόλη το Μεσολόγγι, πολιορκείται από τον εχθρό και δεν καταβάλλεται, δεν υποχωρεί ούτε στην πίεση του εχθρού, ούτε στην φυσική και φυσιολογική ανάγκη στην πείνα, ούτε στις ομορφιές της Φύσης απ’ όπου και το απόσπασμα που υπάρχει στα χέρια σας. Έτσι στήνεται ένα κύκλος ψυχικών χαρισμάτων τα οποία ενσαρκώνουν το Χρέος του ανθρώπου απέναντι στην Ελευθερία στο μεγαλύτερο αγαθό το οποίο έχει το οποίο αγαθό περιέχει μεγάλες έννοιες όπως Θρησκεία, Ηθική, Πατρίδα, Πολιτική.